ığdırın gezilecek yerleri
IĞDIRIN 7 HARİKASI
1 - AĞRI DAĞI : Doğu Anadolu bölgesindeki Aras dağları silsilesini geçtikten sonra yemyeşil bir ova karşılar sizleri, Nuh’un bereketli toprakları diğe anılan bu uçsuz ovayı gördüğünüzde önce bir boşluk sarmalar ve ileriye doğru baktığınızda göğü perde perde delip gökyüzüne doğru yürüyen yeryüzünü yani “Ağrı dağını” görürsünüz karşınızda. Tüm ihtişamıyla kol kanadını Iğdır ovasına açmış koruyucu bir ana gibi sanki sizleri gözetliyor bu dağ. Gözünüzle şöyle bir ovayı taradığınızda heybetli Ağrı Dağı’nın sessiz ve buğulu bakan gözlerinin hep üzerinizde olduğunu hissedeceksiniz. Geceyle gündüzü barıştıran bu dağ efsunludur, gözünüzü alamazsınız bu görüntüden.
TARİHİ KORHAN ORMANI: Ağrı Dağı Korhan yaylasında ülkemizin rakım olarak en yüksek (2200) ve en eski ormanı olarak bilinen bu orman Nuh Tufanı gibi birçok önemli mitoloji ve alışılmadık bir manzarasıylada gizem olarak kalmaya devam ediyor. Binlerce bitkinin doğal olarak yetiştiği Korhan yaylası ve tarihi ormanının habitatı milyonlarca yıl önceye dayanmaktadır. Sisli bir atmosfere sahip bu ağaçlar ormana mistik bir hava ve farklı bir gizem katıyor. milyonlarca yıldır süren ağaç ailesinin son üyeleri konumunda olan bu ağaçlar dünyadaki en tuhaf ve en eski ağaçların listesindeki bir yeri hak edebilir.
2 - GÖRSEL ŞÖLEN İREM BAĞLARI (Nuhun İzinde Gezi Parkuru): Her mevsim ziyaretçilerine ayrı güzellikler sunan Melekli köyündeki İrem bağları doğal güzellikleri ve yaban hayatı ile doğuanadolu bölgesinin en yeşil ve en gözde yerlerinin başında geliyor.
Ağrı Dağı'ndan çıkan lavlar sonucu çölleşen bölgede onlarca farklı bitki türü ve ağaçlardan oluşan İrem Bağları, volkanik bir coğrafyanın ortasında adeta bir vahayı andırıryor.
Nuh’un Gemisinin Ağrı Dağında karaya oturması sonucu, yöre halkınca burada karaya çıkan insanların tekrar çoğalmaya başlayıp irem bağlarının yanıbaşında bulunan Kültepe'den dünyaya yayıldığına inanlımaktadır. ayrıca bu alanda bulunan ve hiçbir yerde türüne rastlanmayan şalak kavunu ve bir çok yabani meyve ve sebzelerin Hz. Nuh’tan kaldığına inanılmaktadır.
Nuh’un İzinde Gezi Parkuru: İrem bağlarını doğa tutkunlarına tanıtmak amacıyla 2013 yılında gönüllü çevre dostu Coşkun Oluz tarafından bir çalışma başlatılarak irem bağlarından Ağrı dağına ilerleyen yolda bir gezi parkuru oluşturulmuş ve parkur boyunca yön levhaları ve yaban hayvanlarını tanıtan levhalar konularak burası doğa severler için bir gezi parkuruna dönüştürülmüştür. Zaman içerisinde Burhan Çöllü, Hüseyin Yıldız, Ümit Sönmez ve Bülent Mavzer isimli doğa severlerde bu çalışmaya dahil olarak buranın tanıtımına katkıda bulunmuşlar.
Parkur, masalsı atmosferini biraz da bu İrem bağları ve Ağrı Dağına borçlu. Baharda yemyeşil, sonbaharda ise rengârenk, yüzlerce çeşit kuş türü var. Onların ötüşleri ve yol boyunca dizilmiş yöreye has kaysı, kavak ve salkım söğüt ağaçları yürüyüşçülere eşlik ediyor. Tipik bağ evleri, baharda açan rengârenk çiçekler ve can şenlendiren dağ çilekleri rotayı daha da keyifli hale getiriyor. Parkur Mitolojik efsanelerin yanı sıra Yontma taş devri, Urartular, İlhanlılar, Karakoyunlu ve Akkoyunlu gibi geçmişteki bir çok medeniyeti birbirine bağlayan sıra dışı bir tabiat alanı.
3 – TUZLUCA GÖKKUŞAĞI TEPELERİ: Iğdır'ın Tuzluca ilçesinin batısında binlerce dönümlük arazideki tepeler; kırmızı, kahverengi, boz ve sarı tonlarına sahip toprak yapısıyla görülmeye değer görüntüler oluşturuyor. Türkiye'nin Ermenistan sınırı bölgesinde bulunan renkli tepeler, renk cümbüşüyle misafirlerinin gözünü kamaştırıyor.
4 - SANAT SOKAĞI : Gün gelir yolunuz Ağrı dağına düşerse bu dağın gölgesinde kurulu bir köyün daracık keşfedilmemiş sokağı karşılar sizleri, sokağın adı SANAT SOKAĞI. Sokağa girdiğinizde Ağrı Dağının eşsiz görüntüsü ile birlikte bir kültür yolculuğuna başlarsınız. Kendinizi sokak boyunca alabildiğine huzurlu bir düşte, geçmişten gelen seslere sarılmış ve dalında sallanan binbir çeşit doğal meyvelerin kokusu ile mest olurken bulursunuz. Burası Türkiyenin en doğusunda yer alan Iğdır ilinin en nezih köylerinden Melekli’de yer alan “Kültür ve Sanat sokağı”. Burası üzerine 3 kutsal kitapta adından ve mahiyetinden sonsuzluk kelamları ile bahsedilen, meşhur Ağrı Dağının gölgesinin düştüğü sokak. Nuh’un fideleriyle yeşeren kent diye anılan bu köydeki sokağı diğer sokaklardan ayıran bir diğer özellik ise göğü perde perde delip gökyüzüne doğru yürüyen yeryüzünü yani “Ağrı dağını” dimdik karşınızda görmenizdir. Sokağın başında dimdik duran bu heybetli dağın tüm ihtişamıyla kol kanadını açmış koruyucu bir ana gibi sizleri gözetlediğini hissedeceksiniz. Bulutların arasından ulaştığı gökyüzü katmanlarından binlerce yıldır eteklerinde kurulmuş Urartular, Medler, Huriler, Persler, ilhanlılar, Oğuzlar, Moğollar, Timurlar, Sakalar, Arsaklılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Selçuklular gibi bir çok uygarlıkların doğumuna ve yıkımına şahit olduğu gibi seyreder durur bu sokatan geçenleri.
5 – EKEREK (ÜÇKAYA ) VE TEKELTİ VADİSİ:
Tuzluca ilçesine bağlı Üçkaya köyünde bulunan göl, dağlık arazi yapısına sahip olan köyün içinde bulunuyor. Bir yanında devasa bir vadi diğer yanında ise birbirinden farklı ağaç türlerini barındıran göl, yılın her mevsimi doğal yapısı ve faunasıyla görülmeye değer manzaralar oluşturuyor. –
Yurdun tırmanış açısından en zorlu dağları arasında yer alan Tekelti Dağı ve dağın eteğindeki yaylalar seyrine doyumsuz güzellikler sergiliyor.. Çiçeklerle renklenen arazilerin, görünüşü ve ihtişamıyla göz kamaştıran Tekelti Dağı'yla bütünleşmesi güzel görüntüler oluşturuyor.
6 - AHURA VADİSİ VE CEHENNEM DERESİ: Ağrı Dağı, eteklerinde bulunan Ahura (Yenidoğan), günümüzden 2200 yıl önce Artaksiyaslılar tarafından bir dini ibadet merkezi olarak kurulmuştur. Ancak; 1840'ta meydana gelen deprem nedeniyle, dağdan yuvarlanan büyük kayalar ve çamur, köyü örterek yok etmiştir. Burada, halen eski değirmen taşları su ve sandık tağlarla birlikte eski bir köy yerleşim mezarlığı bulunmaktadır.
7- KARASU VE CIYRIKLI KUŞ VADİSİ: Iğdır'ın Tuzluca ilçesine bağlı Yukarı Çıyrıklı köyünde bulunan Aras Kuş Cenneti, dünya kuş bilimi açısından oldukça önemli noktalar arasında yer alıyor. Türkiye'deki kuş türlerinin yüzde 62'si ığdır cıyrıklı ve karasu kuş cennetinde yaşıyor. Karasu: Bulakbaşı köyü kaynaklarından doğar Ağrı Dağının doğu eteklerini takip ederek GB'ya akar, Aralık ilçesi sınırlarında Aras Nehri'ne dökülür. Akarsu boyunca yer yer su göllenmeleri oluşur. Bu alanlar yaban hayatı açısından önemlidir. Bir Güney Amerika su memelisi olan Koypu Karasu Çayı ve Aras Nehri'nde yaşamaktadır .
TURİZM VE KONGRELER ŞEHRİ
Kültür ve Turizm Bakanlığı her yıl bir şehri "Kültür Turizmi Kenti'' ilan edecek. Turizm sektörünün önüne "yol haritası konularak yönlendirilmesini'' amaçlayan ve Yüksek Planlama Kurulu'nca onaylanan, "Türkiye Turizm Stratejisi (2023) ve Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı (2007-2013)'', Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre iç ve dış turizmi canlandırmak için bir dizi önlemler uygulamaya konulacak.
Buna göre bölgesel turizmi geliştirmek için her yıl bir şehir, Kültür Turizmi Kenti ilan edilecek. Bunun için de turizm yatırım projelerini uygulanabilir kılacak teşvikler hazırlanacak. Yol haritasına göre uygulamaya konulacak bazı tedbirler: Yabancı sermayenin Türkiye'de yatırım yapması sağlanacak; öncelikli turizm türlerine (kültür, termal ve kış turizmi) ve gelişmişlik seviyelerine bağlı olarak bölgesel düzeyde sektörel teşvik mekanizmaları geliştirilecek; iç turizm potansiyelinin değerlendirilmesi ve iç turizm gelirinin artırılması amacıyla Türkiye'nin her bölgesinde alternatif turizm geliştirilecek ve Türkiye'deki iç turizm pazarından 20 milyon kişinin yararlanması sağlanacak; ülkemizin bir çok ilinde kültür turizmi canlandırılacak, marka kültür kentleri oluşturulacak; golf turisti çekimi artırılacak, yeni golf sahaları üretilecek; Kongre turizmine de önem verilerek konum itibariyle müsait olan illerde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yönlendirici çalışmalar yapılacak
Iğdır Avrupa, Asya ve Kafkasya 'nın birleştiği yerin yanı sıra ayrıca İran, Nahçivan ve Ermenistan gibi 3 devlete komşu olma özeliğiyle ile toplantı, ve kongreler için en şahane mekân konumundadır. Bu doğrultuda Iğdır hemen yanı başımızda bulunan İran, Nahçivan, Karabağ, Ermenistan, Gürcistan, ve Irak gibi ülkelerde yaşanan sorun ve diğer platformlarda bölgenin merkezi haline getirilebilir tıpkı Davos gibi. Bununla birlikte Iğdır sahip olduğu imkanların dışında dağcılık doğa sporlarının yanı sıra bölgede turizm tatil ve dinlence merkezi haline getirilmelidir.
Ayrıca Iğdır’ da havaalanının son zamanlar hız kazanması, Pamuk dağı kayak tesislerinin yapımına başlanması ve Ağrı dağının turizme açılması gibi yapılan bir takım çalışmalar Iğdır ın önemini dahada artırmış ve gelecekte Iğdır ın kültür, turizm ve kongreler şehri haline gelmesinde büyük rol oynayacaktır, bu doğrultuda yapılması gereken birtakım eksikliklerde kendiliğinden ortaya çıkmaktadır, birinci sınıf konaklama tesisi, Konferans tesisi Kongre ve toplantı salonlarının yanı sıra Iğdır ’ın görmeye değer bir çok güzelliklerini ortaya çıkararak turizme kazandırmak için çalışmalar yapılmalıdır. 03.05.2009
TAŞBURUN KÖYÜ (SÜRGÜNDEKİ HANLIK)
Adını Ağrı Dağı'nın püskürttüğü lavların meydana getirdiği kayalıkların ova kısmına Aras nehrine) doğru en çok uzandığı çıkıntı (burun)'nın bitişiğinde kurulmuş olmasından aldığı söylenmektedir, bir başka kaynakta ise bu köye Oğuz boylarından "Taşburun Oymağı" bu köye yerleşerek adını vermiştir. Tarihte Urartular, Sakalar, İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Azerbaycan Atabeyliği İldenizler, Safeviler, Avşarlar, Gacarlar gibi bir çok uygarlığın izlerini hala günümüze kadar taşımaktadır.
18. yüzyılın ikinci yarısı ile 19. yüzyılın başlarında kuvvetli ve stratejik bir duruma sahip olan Güney Kafkasya Türk hanlıklarından birisi olan Revan hanlığının 1828 yılında yıkılmasıyla 180.000 Türk kendi yurtları olan irevandan çeşitli bölgelere sürülür. İrevan Türklerinin büyük bir bölümü Azerbaycan’a göç ederken bir kısmı ise İran ve Türkiye’ye gönderilir. Son olarak 1927 yılında nüfusun büyük bir çoğunluğu yine Türkler den oluşan İrevan’ın Ermeniler tarafından kuşatılması sonucu İrevan’da bulunan 17 Türk köyü ahalisi ( İrevan Hanlığının Kurucularından) olan Türklerin büyük bir bölümü Azerbaycan’a göç ederken bir kısmı ise toplu şekilde İrevana çok yakın olan Türkiye’nin Iğdır ili Taşburun köyüne göç ettiler. Taşburun köyüne yerleşen bu aileler İrevanda bulunan köy isimleri ile birlikte anılmaya başladılar. Almemmetli, Kölanlı, Avşarlı, Halsallı, Karğapazarlı, Şiranlı, Necilli, Çimenkentli, Develili, Şidlli, Çalağanlı, Karğunlu, Sabuncu, Ağcagalalı, Kargaplı, Dağlı, Vedili, Mirzeğanlı, Pirililer gibi isimler İrevanda bulunan köy isimleridir.
Taşburun Köyünde görülmesi gereken yerler
· Bulakbaşı kuş cenneti: Ağrı dağının zirvesinden akıp gelen suların oluşturduğu bu gölet Türkiye'de yaşadığı bilinen 486 kuş türünün 325'ine ev sahipliği yapmaktadır.
· Ayrıca Taşburun Girişinde bulunan Kerbelayı İsmail anıt mezarı ve Atatürk büstü,
· Gacarlar döneminden kalma tarihi mezarlık.
· Taşburun köy merkezinde bulunan rus teknolojisiyle yapılmış olan cırcır ve un fabrikası, Taşburun köyünde görülmeye değer yerler arasında.
TOPLUM HAFIZASINDAN NOTLAR
· Taşburunda bulunan Şiranlılar Erivandan getirdikleri develerle Tebriz ve Trabzon arasında kervancılık yaparlardı.
· Çok eskiden köy halkı kış aylarında köyde bulunan tahliye kanallarından elde ettikleri buzları eriterek içme sularını elde ederlerdi.
· Geçmişte üzüm bağlarının çok olmasından kaynaklı Taşburun köyünde coğrafyanın en kaliteli şarabı Altunzade ailesi tarafından üretilirdi.
· Eskiden cilt hastalığının yaygın olduğu dönemler gerek bölge halkı gerek ise İrevan halkı sağlık için Taşburunda bulunan Duzlugöl’e şifa iaramak için yıkanmaya gelirlerdi.
· Bölgede ün yapmış kalaycı ustaları bu köyden çıkardı. Bu gün Köy merkezinde geçmişten kalan tarihi bir dükkan mevcut. Köy halkı tarafından kalaycılığın İrevan şehrinden öğrenilerek buraya taşındığı söyleniyor.
· Eski dönemlerde bir çok evde yaygın olan yine İrevandan buraya taşınan kilim ve iç giyim tezgahları bulunurdu
· Kültür ve sanatın yaygın olarak yaşatıldığı yerlerden biri olan İrevandan gelen bir çok sanatkar burada sanatlarını icra etmeye devam etmişlerdir. Örnek: Mikail Kaçak (Kemane ustası)
· Geçmişte Taşburun köyünde dut ağaçlarının çok olması nedeniyle ipek kozacılığı çok yaygındı.
· Geçmiş dönemler Taşburun köyünün büyük bir bölümü sulak alanlar içerisinde olduğundan sazlık kamışlık birhayli fazlaydı, bu nedenle hasır dokuma sanatı üretim sektörü Taşburun ve Aralık ilçesinin elindeydi.
İREVAN: "1814'te yapılan bir çalışmaya göre Revan'daki halkın yüzde 84'ü Müslümanlardan, yüzde 14'ü ise gayrimüslim ve Ermenilerden oluşmaktaydı.
Erivan'dan Taşburun'a yerleşen vatandaşların kimliklerinde, doğum yeri olarak Revan yazıyor. Iğdır ve çevresinde yaşayan Azerbaycan Türkleri, Türk dünyasında Revan veya İrevan olarak bilinen ve edebi eserlerde adından sıklıkla bahsedilen bölgenin hasretiyle yaşıyor. Dededen toruna neredeyse herkesin görmeyi arzuladığı Revan'da, Türk kültürüne ait birçok tarihi yapı da bulunuyor. Günümüzde Bayburt, Kağızman, Erzurum Narman, Aydın Didim ve Sakarya ili Akyazı ilçesinde de Taşburun isminde köyler mevcut..